بررسی و شناسایی الزامات و موانع استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور

چکیده گرایش دولت ها به سمت بودجه ریزی عملیاتی در جهان روز به روز در حال افزایش است، بند32 برنامه پنجم توسعه (تبدیل نظام بودجه ریزی کشور به بودجه ریزی عملیاتی) نشان از اهمیت این موضوع در ایران دارد . برای دستیابی به این هدف، قبل از هرکاری نیازمند شناسایی الزامات و موانع مربوط به این نوع بودجه ریزی می باشیم. تحقیق حاضر به بررسی و شناسایی شاخص های مربوط به الزامات و موانع استقراربودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور می پردازد. این الزامات و موانع با توجه به ادبیات موجود و همچنین نظر متخصصین و کارشناسان و خبرگان در امر بودجه ریزی به سه دسته عوامل؛ محیطی ،سازمانی و فردی طبقه بندی می شود. این تحقیق شامل دو سوال پژوهشی می باشد که عبارتند از ؛ الف ـ الزامات استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور کدام عوامل هستند؟ ب ـ موانع استقرار بودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور کدام عوامل هستند؟ روش تحقیق بکار گرفته شده در این پژوهش، روش توصیفی - تحلیلی می باشد. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان بودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تشکیل می دهد و اطلاعات مورد نیازمربوط به الزامات، ازطریق توزیع پرسشنامه بین110 نفراز متخصصین امور مالی و بودجه جمع آوری و برای دستیابی به موانع بودجه ریزی عملیاتی با14نفر از خبرگان بودجه ریزی عملیاتی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور مصاحبه صورت گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزارspss انجام شده است. برای دستیابی به نتایج در مورد الزامات بودجه ریزی عملیاتی ، از آزمون « دوجمله ای » و روش «تاپسیس» بهره گرفته شده و برای تحلیل داده ها در مورد موانع ، روش مراحل تحلیل چارچوبی مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که عوامل محیطی، سازمانی و فردی، از الزامات بودجه بندی عملیاتی می باشد و از جمله مهمترین آنها می توان به داشتن نیروی انسانی کارآمد و متخصص، آموزش و توانمند سازی کارکنان و وجود حسابداری تعهدی اشاره نمود و نبود اینها می تواند مانعی مهم برای سازمان تلقی گردد. لذا پیشنهاد می شود هر گونه تلاشی برای استفاده موفق از بودجه ریزی عملیاتی،باید بر اساس درک عمیقی ازالزامات و موانع چنین بودجه ریزی باشد. واژه های کلیدی : بودجه، بودجه ریزی عملیاتی، الزامات، موانع